Krzem – liczba atomowa 14.
Si – silicium . Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa silex, co oznacza krzemień. Został odkryty w 1823 roku przez szwedzkiego chemika, lekarza i mineraloga Jönsa Berzeliusa.
Krzem jest pierwiastkiem chemicznym i składnikiem biologicznym.
Krzem to jeden z podstawowych składników biosfery, a jednocześnie jest niemalże niedostępnym pierwiastkiem dla organizmu człowieka. W skorupie ziemskiej jest to pierwiastek najpospolitszy po tlenie, albowiem tlenu jest 47 % a krzem zajmuje drugie miejsce – 29,5 %. Powszechnie uważa się, że pierwiastkiem życia jest węgiel ( na węglu oparta jest cała współczesna biologia ), jednakże okazuje się, iż krzem tworzy więcej struktur niż węgiel, jest bardziej uniwersalny i być może był kiedyś i będzie w niedalekiej przyszłości głównym pierwiastkiem życia. Ze względu na jego reaktywność, skorupa ziemska składa się w 87 proc. z jego związków.
W przyrodzie nie można znaleźć krzemu w stanie wolnym. Jest zawsze połączony z tlenem, jako dwutlenek krzemu, jest także obecny w formie bezwodnej i nazywa się kwas krzemowy, czy w pochodnych soli – krzemianach. Sam krzem jest zbyt obojętny aby być biologicznie aktywny ale w postaci kwasu ortokrzemowego jest niezbędny dla ludzkiego zdrowia.
CIEKAWOSTKA !
Niedawno znaleziono gąbki krzemowe wykazujące wszystkie przejawy życia, a w ich ciałach nie ma ani jednego atomu węgla.
Krzem występuje w większości skał, głównie w postaci krzemianów, glinokrzemianów i krzemionki, które są całkowicie nieprzyswajalne przez ludzki organizm.
Kwarc to najbardziej rozpowszechniony związek krzemu w przyrodzie. Czarny kwarc jest jednym z minerałów, którego podstawową częścią składową jest dwutlenek krzemu. Pochodzenie czarnego kwarcu jest organiczne, co oznacza, że tworzył się przy obumieraniu kolonii żywych organizmów, zachowując w swoim składzie ich muszle i szkielety. Rodził się w ciepłych zbiornikach w okresie kredy, kiedy to pojawiły się znane nam formy życia, gdy formowała się „żywa substancja ziemi”.
Kwarc zachował się do naszych dni w pierwotnej postaci i przeniósł do naszych czasów „pamięć” o wodzie z tamtej epoki. Jest on w stanie przekazać wodzie homeopatyczne dawki związków dwutlenku krzemu i tym samym tworzyć warunki nieodzowne dla podtrzymywania zdrowych procesów życiowych. W naszych czasach wodę taką nazywamy krzemionkową. Krzemionki występujące w niektórych roślinach mogą być przyswajalne w niewielkim stopniu. W zielu skrzypu zawierającym ok. 60 proc. wagowych krzemionki, jedynie 0,5-1,8 proc. wagowych jest rozpuszczalne w wodzie.
Krzem do niedawna uważany był za substancję obojętną, nie biorącą udziału w procesach biochemicznych. Jednak w ostatnich dziesięcioleciach zebrano więcej dowodów na to, że życie w takiej formie, jaką znamy, byłoby niemożliwe bez krzemu. I nie tylko. Krzem to wyjątkowo ważny półprzewodnik, służy w przemyśle elektronicznym do produkcji układów scalonych. Wykorzystywany jest także do produkcji baterii słonecznych – zamienia energię świetlną w elektryczną. Wśród 104 pierwiastków układu okresowego krzem pełni specyficzną rolę. Ma właściwości piezoelektryczne. Może zamieniać jeden rodzaj energii na inny – drgań mechanicznych na elektryczną, w radiofonii stabilizuje częstotliwość fali emitowanej przez nadajniki.
Ten śladowy pierwiastek odgrywał decydującą rolę już od początku ewolucji. W prehistorycznych lasach dewońskich, 380 milionów lat temu, głównymi roślinami były skrzypy, paprocie i babimory – rośliny bardzo bogate w krzem. Wraz z postępem procesu ewolucji liczba tych roślin nieustannie malała. Pierwsze doniesienia o spadku stężenia krzemu w organizmie człowieka wraz z wiekiem pochodzą z 1938 r. i zostały wielokrotnie potwierdzone. Zagadnienie to zostało ujęte kompleksowo przez polskiego uczonego prof. księdza Włodzimierza Sedlaka .