Kurkuma to przyprawa, której właściwości od dawna wykorzystuje się w zarówno w kuchni, jak i tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu. Kurkuma znalazła zastosowanie m.in. w łagodzeniu bólu miesiączkowego, dolegliwościach żołądkowych i leczeniu trudno gojących się ran i blizn. Wszystko głównie dzięki związkowi o nazwie kurkumina – polifenolowi o wielu właściwościach leczniczych.
Kurkuma to pochodząca z Indii przyprawa, która otrzymywana jest z korzenia podobnej do imbiru rośliny zwanej ostryżem. Właściwości kurkumy docenia się przede wszystkim w kuchni azjatyckiej. To właśnie kurkuma (a konkretnie jeden z jej składników – kurkumina) nadaje charakterystyczny, żółtopomarańczowy kolor potrawom curry. Zastosowanie kurkumy w barwieniu produktów spożywczych sięga 600 r. p.n.e. W 700 r. n.e. przyprawa ta dotarła do Chin. Z zapisków uzdrawiaczy hinduskich i chińskich można się dowiedzieć o wielu dobroczynnych działaniach kurkumy. Była ona stosowana w celu łagodzenia skurczów menstruacyjnych, chorób układu oddechowego, chorób pasożytniczych, niedrożności wątroby, wrzodów oraz stanów zapalnych. Obecnie właściwości kurkumy badają naukowcy, którzy przekonują, że ma ona znacznie szersze działanie.
Kurkuma wspomaga pracę mózgu. Może zapobiec alzheimerowi
Kurkuma może przyspieszać procesy naprawcze w ludzkim mózgu, przekonywali w 2014 roku niemieccy naukowcy z Instytutu Medycyny i Neurofizjologii w Julich na łamach pisma „Stem Cell Research and Therapy”. Wszystko za sprawą zawartości tumeronu – związku, który pobudza namnażanie i różnicowanie komórek nerwowych w mózgu oraz może wspomóc naprawę mózgu po chorobie lub urazie. Naukowcy przypuszczają, że w przyszłości tumeron będzie można wykorzystać w leczeniu choroby Alzheimera czy udaru mózgu.
Podobnego odkrycia dokonał wcześniej, bo w 2007 roku, doktor Milan Fiala z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles. W periodyku „Proceedings of the National Academy of Sciences” przekonywał, że substancja o nazwie BDMC (aktywny składnik kurkuminoidów – naturalnych substancji występujących w kłączach ostryżu) stymuluje system immunologiczny do niszczenia białek, których złogi utrudniają przewodzenie sygnałów nerwowych w pewnych obszarach w mózgu, wywołując u chorych zaburzenia pamięci i osobowości. Złogi te odpowiedzialne są także za obumieranie neuronów. Badania dają więc nadzieję, że odkryta substancja zostanie wykorzystana do leczenia chorych na alzheimera.
Kurkuma – właściwości antynowotworowe
Kurkuma zawiera także inny cenny składnik – kurkuminę. Wiele badań dowodzi, że ten polifenol ma działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i może być przydatny w profilaktyce i leczeniu wielu nowotworów – raka skóry, płuca, jamy ustnej, głowy i szyi, przełyku, żołądka, wątroby, trzustki, jelita cienkiego, okrężnicy, pęcherza moczowego, prostaty, gruczoły piersiowego, szyjki macicy i chłoniaków.
Na przykład, w badaniu przeprowadzonym na zwierzętach chorych na nowotwór skóry kurkuma zmniejszyła wielkość guzów o 30 proc., a częstotliwość ich występowania o 87 proc. w porównaniu z grupą kontrolną. Z kolei u pacjentów z polipami jelita, będącymi stanem przedrakowym, którym przez 6 miesięcy podawano kurkuminę, liczba polipów spadła przeciętnie o 60 proc., a ich rozmiar zmniejszył się o połowę. Inni naukowcy odkryli, że u myszy z rakiem piersi kurkumina hamuje przerzutu do płuc. Okazało się także, że kurkumina wspomaga działanie taxolu, leku stosowanego w leczeniu raka piersi – dzięki niej kuracja jest mniej toksyczna dla organizmu, a przy tym skuteczniejsza.
Mimo to nie można traktować kurkuminy jako leku na raka. Przekonywanie, że dożylne wlewy z kurkuminy, które sa coraz bardziej popularne, wyleczą pacjentów onkologicznych jest nieprawdą.
Kurkuma na dolegliwości trawienne
Kurkuma wykazuje właściwości żółciopędne, pobudza wydzielanie gastryny, sekretyny i enzymów trzustkowych, działa łagodnie przeciwzapalnie, przeciwbakteryjne (m.in. na H. pylori, która odpowiada za wrzody żołądka) i rozkurczająco. Obecnie kurkuma wykorzystywana jest jako składnik preparatów złożonych stosowanych w dysfunkcji trzustki, a także w zaburzeniach trawienia. Poza tym substancje kurkumy działają ochronnie na komórki wątrobowe. Jest ona również składnikiem wielu leków stosowanych w stanach uszkodzenia i niewydolności wątroby, objawiających się niedostatecznym wydzielaniem żółci, również w stanach zapalnych miąższu wątroby i dróg żółciowych.
Kurkuma wzmocni odporność, zwalczy infekcje
Naukowcy z Oregon State University (USA) oraz uniwersytetu w Kopenhadze (Dania) odkryli, że kurkumina może w niewielkim, ale widocznym stopniu podnieść poziom katelicydyny (CAMP) – peptydu, który pomaga zapobiec infekcjom bakteryjnym (w tym gruźlicy), wirusowym i grzybiczym.
Jeśli jednak infekcja już się rozwinie, kurkuma również może okazać się niezastąpiona. Zawarta w niej kurkumina może bowiem znaleźć zastosowanie w leczeniu infekcji wirusowych – przekonywała w 2012 roku prof. Aarthi Narayanan z George Mason University w piśmie „Journal of Biological Chemistry”. Badaczka pochodzi z Indii i w dzieciństwie była leczona z drobnych infekcji właśnie kurkumą. W związku z tym postanowiła zbadań właściwości tej przyprawy i odkryła, że kurkumina sprawdzi się także w przypadku poważniejszych infekcji. Może hamować namnażanie się w komórkach niebezpiecznych wirusów powodujących gorączkę Riff Valley. Być może kurkumina okaże się pomocna także w walce z innymi wirusami – w tym alfawirusami, powodującymi wenezuelskie końskie zapalenie opon mózgowych. Badaczka przekonuje, że kurkumina hamując namnażanie wirusa, może zarówno poprawić samopoczucie pacjenta, jak i ułatwić działanie właściwych środków przeciwwirusowych.
Kurkuma w chorobach oczu
Wstępne badania wykazały także korzystny wpływ kurkumy przy leczeniu zespołu suchego oka, zapaleniu spojówek, jaskry, retinopatii niedokrwiennej, jednak konieczne są dalsze testy w tym kierunku.
Kurkuma – zastosowanie w kuchni
Kurkuma to jedna z podstawowych przypraw w krajach Bliskiego Wschodu – wchodzi na przykład w skład curry. Kurkuma jest też istotnym składnikiem musztardy i sosu Worcestershire. Mielona kurkuma to doskonały dodatek do potraw duszonych, zup i ryżu. Nada charakterystyczny smak rosołowi, potrawom z drobiu, ryb i owoców morza. Można dodawać ją do marynat. Kurkuma to także zamiennik szafranu – jednej z najdroższych przypraw świata. Warto wiedzieć, że kurkuma jest stosowana w przemyśle spożywczym jako barwnik o numerze E100.
http://www.poradnikzdrowie.pl, Autor: Monika Majewska
Czarnków, Wielkopolska
+48 502453243